به گزارش مركز خبر روابط عمومي مسجد مقدس جمكران، دكتر سیدمحمود نجات حسینی، مدیر جامعه شناسی دین موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران در نشست علمی «بررسی جایگاه مسجد مطلوب در شهر مدرن» که در ساختمان اداری مسجد مقدس جمکران برگزار شد، با اشاره به کتاب «سیاستگذاری مسجد در جمهوری اسلامی ایران» که تألیف کرده است، عنوان کرد: اگر بخواهیم در مورد جایگاه مسجد مطلوب در شهر مدرن سخن بگوییم یک سوال ممکن است مطرح شود که چرا در مورد جایگاه مسجد نامطلوب در شهر مدرن سخن نگوییم.

مدیر جامعه شناسی دین موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران اظهار داشت: وقتی ما راجع به مسجد مطلوب صحبت می‌کنیم، نقطه مقابل آن مسجد نامطلوب است که باید به آن نیز پرداخته شود.

نجات حسینی بیان کرد: مسجد مطلوب را می‌توان در ابعاد مختلف مورد بررسی قرار داد، از جمله می‌توان مسجد مطلوب را از منظر هنری و زیباشناختی بررسی کرد، می‌توان از منظر مدرن تر و پیوندی که اقتصاد با مسجد مطلوب دارد، نگاه کرد.

 
وی افزود: پیوندی که بین مسجد و بازار است و مقتضیاتی که بازار تحمیل می‌کند، از دیگر ابعادی است که می‌توان به آن پرداخت، همچنین ساخت مسجد توسط بساز و بفروش ها و حاشیه ای بودن مسجد در پاساژ از جمله مواردی هستند که می‌توانند مورد بررسی قرار گیرند.

استاد دانشگاه تهران تصریح کرد: ما باید الگویی برای جایگاه مسجد مطلوب داشته باشیم و بدانیم که نمی توان ای الگو را از غرب گرفت و باید از تاریخ اسلام آن را استخراج کرد.

وی ادامه داد: شهر مدرن از جمله  اقتضائاتی است که بر ساخت مسجد حاکم است، ما در شهری قرار داریم که شهر مدرن است و باید مسجد داشته باشیم که در این حوزه می‌توان موارد مختلفی از جمله واقعیت اجتماعی مسجد در ایران معاصر، مخاطرات پیش روی مسجد، فضای اجتماعی فرهنگی حاکم بر مسجد و جایگاه مسجد کارآمد را مورد بررسی قرار داد.

نجات حسینی با اشاره به پیشرفت ها و پیش نیازهای مسجد مطلوب، گفت: در رابطه با واقعیت اجتماعی مسجد در ایران ما باید به این مسأله بپردازیم که چه بلایی سر مسجد و نمازگزاران و مصرف کنندگان مسجد آمده است.

وی ادامه داد: اگر بخواهیم راجع به واقعیت اجتماعی مسجد در ایران بپردازیم، این واقعیت یک رویه امیدوارکننده و یک رویه ناامیدکننده دارد، از جمله اگر بخواهیم رویه امیدوارکننده این واقعیت را ببینیم، از حیث مدیریتی جایی برای مرکز رسیدگی به امور مساجد در کشور وجود دارد که مرکز سازمان یافته است که فعالیت می‌کند که امیدوار کننده است.

استاد دانشگاه تهران اضافه کرد: یکی از چالش‌های مساجد این است که مساجد ما حاکمیتی شده است و حاکمیتی شدن مساجد خیلی نگران کننده و ناامیدکننده است.

وی تصریح کرد: مسجد خانه خداست و متعلق به مردم است، در حالی که امروز از مسجد مردم زدایی شده است، در مسجد حاکمیت وجود دارد که برنامه ها و سیاست هایی دارد و حاکمیت موجود در مسجد یکی از واقعیت‌های تلخ مسجد است.

نجات حسینی بیان داشت: اگر به تاریخ مسجد رفتن و موقعیت مساجد نگاهی بیندازیم، مسجد در طول تاریخ پایگاه مردمی بوده است؛ در حالی که آخرین آماری که توسط سازمان تبلیغات اسلامی صورت گرفته است، نشان می‌دهد که ۲۵ درصد مردم همیشه و یا بیشتر اوقات برای خواندن نماز به مسجد می‌روند، ۶ درصد مردم در مراسم موجود در مساجد شرکت می‌کنند و ۵۳ درصد مردم در شب‌های احیا به مساجد می‌روند.

وی تأکید کرد: متأسفانه امروز رویه نگران کننده این است که مردم با مسجد ارتباط وثیقی ندارند، همچنین تقدس زدایی از مساجد یکی از موضوعاتی است که باید مورد بررسی قرار بگیرد.

استاد دانشگاه تهران با بیان این که مسجد مقدس ترین فضا در تاریخ اسلام است، عنوان کرد: اولین بنایی که به امر پیامبر گرامی اسلام (ص) تأسیس می‌شود، مسجد است و بزرگترین بنای تمدنی در اسلام مسجد است.

وی افزود: مساجد در طول تاریخ اسلام مقدس بودند، زیرا هم دانش دینی تولید می‌کردند و هم کنشگر دینی تولید می‌کردند که از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

نجات حسینی بیان داشت: امروز مساجد در بهترین حالت کانون ها هستند که برای پرکردن اوقات فراغت فعالیت می‌کنند، اما این موضوع نیز خطری است که ما را تهدید می‌کند.

وی تصریح کرد: امروز مساجد ما عاجز از تولید علم و دانش و عاجز از کنشگر دینی هستند، امروز در مساجد ما تقدس زدایی و فرهنگ زدایی صورت گرفته است که باید به صورت جدی مورد بررسی قرار بگیرد.